سنگهای آهکی

سنگهای آهکی دارای تخلخل ثانویه می‌باشند و مقدار این تخلخل بستگی به درجه خلوص سنگ و میزان درز و شکافهای موجود در آن دارد. در اثر تاثیر نیروهای تکنونیکی ناشی از حرکات کوهزائی، این سنگها دچار شکستگی شده که محل مناسبی برای نفوذ بارشهای اسیدی می‌باشد. آب باران با حل کردن گازکربنیک موجود در هوا خاصیت اسیدی پیداکرده و در نتیجه سبب حل شدن آهک و گشاد شدن درز و شکافها می‌شود. جریان آب در داخل این شکافها می‌تواند آهکهای بادرجه خلوص کمتر را که همراه خاک رس می‌باشند سریعتر شسته و غارهای کوچک و بزرگ بوجود آورد.

در صورتیکه این غارها راه فرار نداشته باشند، آب در داخل آنها ذخیره شده و مخزن خوبی برای تامین آب می‌باشند. البته تعیین موقعیت غارها با روشهای ژئوالکتریکی قبل از اقدام به حفاری می‌تواند از بروز خسارت و ضرر و زیان ناشی از حفاری در آهکهای فاقد غارهای کارستی واجد آب مناسب جلوگیری نماید. بعضاً اتفاق می‌افتد چاههائی که بدون انجام مطالعات علمی‌زمین شناسی و آبشناسی در کوههای آهکی حفاری شده‌اند و به آب مناسب برخورد ننموده‌اند. در مناطقی که لایه‌های آهکی با لایه‌های مارن بطور متناوب قرار گرفته‌اند مثل نواحی شرقی و جنوب شرقی شیراز و یا نواحی جنوبی استان فارس، شانس کمی‌برای دستیابی به ذخائر آبی مناسب وجود دارد. در مناطق واقع در امتداد رشته کوههای زاگرس، آهکهای آسماری، جهرم، تاربور و شهبازان، در کوههای البرز سنگ آهک لار و کرتاسه و در رشته کوههای کپه داغ سازند مزدوران و تیرگان بهترین گزینه برای حفاری می‌باشند.

 

سنگهای گچی

سنگهای گچی با قابلیت انحلال نسبتاً زیاد و در نتیجه نفوذپذیری بالا، حوضه‌های آبی مناسبی را بوجود می‌آورند. البته آبهای استحصالی از این قبیل منابع دارای ترکیبات سولفاته می‌باشند که کیفیت خوبی برای شرب ندارند.

 

ماسه سنگ و سنگ جوش

هرگاه دانه‌های ماسه و شن و یا قلوه سنگ بوسیله سیمان آهکی یا سیلیسی به یکدیگر جوش خورده باشند، تشکیل سنگهای یکپارچه‌ای را می‌دهند که بدلیل پرشدگی خلل و فرج و فضاهای بین دانه‌ای باملاط سیمان فاقد نفوذ پذیری می‌باشند. اگر چنانچه در اثر نیروهای تکتونیکی وارده، این سنگها دارای درز و شکاف و شکستگی گردند، میتوانند مقداری آب درخود ذخیره نمایند و لیکن از نظر میزان آبدهی در اکثر مواقع فاقد ارزش سرمایه گذاری هستند.

 

سنگهای آذرین

سنگهای آتشفشانی با ترکیب قلیائی مثل بازالت و یا پومیس (سنگ پا) که از سرد شدن مواد مذاب جاری در سطح زمین بوجود آمده اند دارای حفره‌ها و فضاهای خالی زیادی ناشی از خروج گازهای محلول در ماده مذاب می‌باشند. این حفرات اکثراً به یکدیگر ارتباط ندارند و بهیمن دلیل نفوذ پذیری آنها خیلی ضعیف بوده و لذا نمی‌توانند سفره آبی خوبی به حساب آیند. بازالتهای ستونی منشوری شکل با درز و شکستگی‌های فراوان و یا توده‌ای شکل با مجاری متقاطع و شاخه شاخه که در اثر خروج گازها به هنگام سرد شدن سریع مواد مذاب ایجاد شده‌اند، می‌توانند محل مناسبی برای ذخیره سازی آب باشند.