اصطلاح پالئونتولوژى (Paleontology)
اولین بار توسط شخصى به نام دوکروته دوبلن ویل در سال 1825 میلادى بکار
رفت . اما عملا از سال 1834 میلادى بود که فیشرفن والدهایم آن را براى
اولین بار در نوشته هاى زمین شناسى وارد نمود . کلمه پالئونتولوژى که در
کتابهاى فارسى ، دیرینه شناسى و یا فسیل شناسى ترجمه شده ، ریشه اش از چند
کلمه گرفته شده است که عبارتند از :
Paleontology = Palaios + Ontos + Logos
( دیرینه شناسى = دیرینه و قدیمى + موجود زنده + بررسى و تحقیق)
منظور از دیرین شناس و یا فسیل شناس (Paleontologist)
شخصى است که به مطالعه و بررسى فسیل ها مى پردازد و سعى مى کند تصویر
زندگى و حیات در گذشته را بازسازى نماید و تحولات گیاهان و حیوانات اطراف
ما را آشکار سازد .
.
دیرینه شناسى مجموعه اى مهیج است که موضوع را از علم زیست شناسى گرفته و
در آن راستا رشد و توسعه یافته است و محدوده زمانى آن از 3500 میلیون سال
قبل یعنى طى مدتى که حیات در روى زمین توسعه و پیشرفت داشته است را در بر
مى گیرد . دیرینه شناسى رشد ، توسعه ، تحول ، و تکامل حیات را مشخص مى سازد
و به زمین شناس کمک مى کند که سنگها را در گروه ها و طبقات خاص قرار دهد .
دیرینه شناسى نه تنها به دنبال علت انقراض معمولى یک گونه است بلکه به
دنبال دلیل انقراض هاى دوره اى که در گذشته رخ داده و موجب از بین رفتن
تقریبا تمامى موجودات از دنیاى حیات شده است ، مى باشد . دیرینه شناسى محیط
هایى را که موجودات فسیل شده در آن مى زیسته اند را بازسازى مى کند و با
استفاده از مبانى و اصول بیوفیزیک در مورد اسکلت هاى فسیل شده علل و دلایل
شکل گیرى و الگو و خصوصیات اسکلتى را بیان مى کند . با پیشرفت فهم و ادراک
از علم دیرینه شناسى ، زیر تقسیمات بسیارى براى آن بوجود آمد . به عنوان مثال دیرینه شناسى گیاهىpaleobotany) که به مطالعه و بررسى فسیل هاى گیاهى مى پردازد . (
در حالى که دیرینه شناسى جانورى(paleozoology)،
فسیل هاى جانورى را مورد بحث و بررسى قرار مى دهد ( البته اصطلاح
پالئوزولوژى عموما مورد استفاده قرار نمى گیرد و بجاى آن پالئونتولوژى را
بکار مى برند ) .
مطالعه فسیل هاى کوچک که اغلب نیاز به میکروسکپ دارد به عنوان فسیل شناسى میکروسکوپى یا میکروپالئونتولوژىMicro Paleontology) شناخته مى شود . (
در میکروپالئونتولوژى ، یک شاخه ویژه گیاهى وجود دارد که به فسیل گرده و دانه گرده توجه دارد و از آن تحت عنوان پالینولوژى (Palynology) نام برده مى شود .
شاخه دیگر این علم به بررسی فسیل های بزرگ می پردازد که به نام ماکروپالئونتولوژی (Macropaleontology) خوانده می شود. این علم خود به گروه فسیل شناسی بیمهرگان و مهره داران تقسیم می شوند.
